De grens in de versobering van de rechtspositie van bestuurders bij gemeenten, provincies en waterschappen is bereikt. Dat schrijven de koepelorganisaties van de decentrale overheden aan de Tweede Kamer.
Halvering appa-uitkering
Zij doen dat in reactie op de Wet verkorting duur voortgezette Appa. Het wetsvoorstel, dat nu in behandeling is bij de Tweede Kamer, regelt dat de duur van deze Appa-uitkering wordt gehalveerd en heeft tot gevolg dat bestuurders pas een beroep op deze voortgezette Appa-uitkering kunnen doen, wanneer zij de leeftijd van 62 jaar en een aantal maanden hebben bereikt. Nu ligt die leeftijd nog op 57 jaar en 7 maanden. De koepelorganisaties willen met klem onderstrepen dat met het voorliggende voorstel de grens is bereikt.
Gekwalificeerde mensen voor bestuur
In een gezamenlijke brief aan de Tweede Kamer stellen de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), het Interprovinciaal Overleg (IPO), de Unie van Waterschappen en de beroepsverenigingen van burgemeesters, wethouders en voorzitters en dagelijks bestuurders van waterschappen dat het openbaar bestuur niet kan functioneren zonder gekwalificeerde mensen voor bestuurlijke functies.
Vangnet bij aftreden
‘Er moeten voldoende waarborgen zijn om de stap naar een functie in het openbaar bestuur te nemen. Mensen zetten daar opgebouwde perspectieven en zekerheden (zoals een vaste aanstelling, ontslagbescherming en uitkeringsrechten) voor opzij. Daarom is een goed vangnet bij aftreden voor politieke ambtsdragers van belang, dat rekening houdt met de onzekerheden – het politieke risico – van het ambt’, aldus de koepelorganisaties. ‘Aan een bestuurlijke functie kan abrupt en ongewild een einde komen en herbenoeming in een politiek ambt is geen vanzelfsprekendheid.’
Passende specifieke rechtspositie
Daarmee is volgens de koepelorganisaties het vervullen van een politiek ambt van een geheel andere aard dan een gewone dienstbetrekking. ‘Daar hoort dus ook een passende specifieke rechtspositie bij, die anders is dan de regelingen voor ‘gewone’ werknemers. Zo gelden er voor ambtsdragers geen ontslagtoets door UWV of kantonrechter, opzegtermijnen, ontslagbescherming of de mogelijkheid om in onderling overleg of in cao’s tot aanvullende regelingen te komen.’
Afkalven slechte zaak
Het verder afkalven van de rechtspositie achten zij slecht voor het decentrale bestuur. Daarin horen democratische principes en waarden van goed bestuur te gelden. ‘De politieke ambtsdragers moeten zich met een robuuste rechtspositie beschermd weten tegen de risico’s die inherent aan de betrekking zijn. Naarmate de levensjaren en de bestuurlijke jaren tellen, is dit van zwaarder belang. Het is immers voor de seniore bestuurders veel lastiger om buiten het openbaar bestuur een passende baan te vinden. Het openbaar bestuur zou veel expertise verliezen, wanneer ervaren bestuurders al op jongere leeftijd afhaken’, aldus de briefschrijvers.
De gemeenten, provincies en waterschappen doen een beroep op de Tweede Kamerleden om bij de behandeling van de Wet verkorting duur voortgezette Appa krachtig te onderstrepen dat inderdaad nu de grens is bereikt, zoals de regering ook in de Memorie van Toelichting stelt.