De voormalig wethouder van Stichtse Vecht, Linda van Dort, oppert het plan voor een raad van toezicht om toe te zien op de doelmatigheid, transparantie en integriteit van het hoogste gemeentelijke orgaan: de gemeenteraad, om de negatieve “taaie cultuur” te doorbreken.
Linda van Dort was tot half november 2019 wethouder in Stichtse Vecht. Ze vertrok na 4 jaar wethouderschap.
Hoe heeft ze haar wethouderschap ervaren? “Het overgrote deel van de periode heb ik als positief ervaren. Ik heb met mijn partij (GroenLinks – red) veel kunnen bereiken op het gebied van het sociale en duurzame. Op dat laatste terrein heb ik ervaren dat de meeste ondernemers en veel inwoners klaar zijn voor verduurzaming. Mede daardoor heb ik aanvankelijk veel kunnen realiseren. Het coalitieakkoord zette goede stappen op het gebied van duurzaamheid.”
Aanvankelijk? Wat ging er dan fout?
“Ik heb vanaf mijn aftreden gezegd dat ik niet inga op de redenen van mijn vertrek. Sommige zaken waren voor de oplettende kijker goed te zien, sommige niet, maar het leverde allemaal obstructie van een goed democratisch proces. Dat is niet te wijten aan individuele raadsleden of partijen, zeker niet. Hier is sprake van een bestuurscultuur die zeker al speelt sinds de jaren 80 van de vorige eeuw. Al veertig jaar geleden! Een onveilige politieke cultuur waar het recht van de sterkste geldt en soms zelfs zaken gebeuren die het daglicht niet verdragen. Overigens ook door invloeden van ‘buiten’, door inwoners met te veel invloed binnen politiek en ambtenarenapparaat. En dat is nog steeds het geval. Zaken uit Maarssen haalden vaak de landelijke pers. Hoe kan zo’n cultuur zo taai zijn? Als GroenLinks dachten we dit te kunnen veranderen, maar dat is nog niet gelukt.”
Beschuldigt u nou de hele raad, de burgemeester, de ambtenaren? Dat klinkt wel heel zwart.
“Nee dat doe ik zeker niet. Het leeuwendeel van de raadsleden heeft hier zelf ook last van, dat geldt ook voor de ambtenaren en de burgemeester. Deze krachten zijn te sterk voor één raadslid of politieke partij.”
Maar de burgemeester kan toch wel iets doen?
“Stichtse Vecht heeft de afgelopen jaren een buitengewoon goede en heel stevige interim-burgemeester gehad. Zij heeft meerdere acties ondernomen. Een burgemeester moet echter volstrekt neutraal zijn en boven partijen staan en is daarom soms gebonden, kan geen grote stappen zetten.”
We hebben het in Nederland toch goed geregeld, dit kan bijna niet waar zijn.
“Het aantal voortijdig afgetreden wethouders, de conflicten, de discutabele kwesties spreken u tegen.”
En nu, wat is volgens u de oplossing?
“Ik heb de wijsheid niet in pacht. Ik heb vaak gedacht dat er een onderzoek moest komen door de raad zelf of door hogere niveaus. Maar laatst werd ik toevallig zelf benaderd voor de functie van lid van een raad van toezicht. En toen dacht ik: waarom is er geen instantie die toezicht houdt op het functioneren van de raad? Een driehoofdige commissie die met name controleert op integriteit, transparantie en doelmatigheid. Aangesteld door bijvoorbeeld de commissaris van de koning. Dat maakt alles veel beter controleerbaar.”
Dus wat u betreft een raad van toezicht voor Stichtse Vecht?
“Het lijkt mij voor alle gemeentes belangrijk dat de governance goed geregeld is, maar wat mij betreft zeker voor Stichtse Vecht. Er moet in elk geval een oplossing komen, welke dan ook. Nu gaat er te veel aandacht naar intern gedoe in plaats van naar de enorme opgaven die er liggen. De inwoners en de raadsleden, die praktisch allemaal keihard werken, verdienen een gezonde bestuurscultuur.”
Kwalisite