In een tijd waarin verkiezingscampagnes op volle toeren draaien, werpt het nieuwste rapport van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP), Burgerperspectieven 2025 – Bericht 2, een helder licht op de stemming onder Nederlanders. Het onderzoek, gepubliceerd op 19 juni 2025, onthult een samenleving die enerzijds gekenmerkt wordt door vertrouwen en verbondenheid, maar anderzijds ook door zorgen over sociale cohesie en politieke representatie.
Vertrouwen en Verbondenheid: Een Gedeeld Fundament
Het rapport toont aan dat een meerderheid van de Nederlanders vertrouwen heeft in hun medeburgers. Zes op de tien respondenten geven aan dat ze de meeste mensen vertrouwen, en ruim zeven op de tien voelen zich verbonden met Nederland en hun eigen buurt. Deze cijfers suggereren een solide basis van sociale cohesie binnen de samenleving.
Toch zijn er aanzienlijke verschillen tussen groepen. Hoger opgeleiden en mensen met hogere inkomens hebben doorgaans meer vertrouwen in anderen en voelen zich sterker verbonden met de samenleving. Daarentegen ervaren mensen met lagere inkomens of een lager opleidingsniveau minder vertrouwen en verbondenheid. Deze verschillen benadrukken de noodzaak van gerichte beleidsmaatregelen om sociale cohesie te bevorderen.
Zorgen over Samenleven: Een Complexe Realiteit
Ondanks het algemene vertrouwen, uiten veel Nederlanders zorgen over het samenleven. Discriminatie, verharding van omgangsvormen en een toenemende ‘ieder-voor-zich’-mentaliteit worden vaak genoemd als bronnen van zorg. Tegelijkertijd waarderen mensen de onderlinge hulp en solidariteit die in noodsituaties naar voren komt. Deze ambivalentie wijst op een complexe realiteit waarin positieve en negatieve ervaringen naast elkaar bestaan.
De gemiddelde beoordeling voor het samenleven in Nederland komt uit op een magere 5,3. Dit cijfer weerspiegelt de gemengde gevoelens van de bevolking: terwijl er waardering is voor bepaalde aspecten van het samenleven, is er ook veel ruimte voor verbetering.
Politiek Vertrouwen: Een Diepgeworteld Wantrouwen
Een opvallend aspect van het rapport is het lage vertrouwen in de politiek. Veel Nederlanders voelen zich niet vertegenwoordigd door politici en hebben het gevoel dat de politiek niet opkomt voor mensen zoals zij. Dit wantrouwen is niet nieuw, maar lijkt in de aanloop naar de verkiezingen van oktober 2025 verder te zijn toegenomen.
Het SCP benadrukt dat het versterken van sociale cohesie meer vereist dan alleen betere overheidscommunicatie. Het vraagt om langdurige aandacht voor hoe mensen samenleven en zich verbonden voelen met hun omgeving. Politici spelen hierin een cruciale rol door actief te luisteren naar de zorgen van burgers en inclusieve beleidsmaatregelen te ontwikkelen.
Implicaties voor Politici en Beleidsmakers
Voor politici en beleidsmakers biedt het rapport belangrijke inzichten. Het benadrukt de noodzaak om het vertrouwen van burgers te herwinnen door transparant en responsief beleid te voeren. Daarnaast is het essentieel om aandacht te besteden aan de zorgen over sociale cohesie en discriminatie. Door inclusieve en rechtvaardige beleidsmaatregelen te implementeren, kunnen politici bijdragen aan een samenleving waarin iedereen zich gehoord en vertegenwoordigd voelt.
Conclusie: Een Oproep tot Actie
Het Burgerperspectieven 2025 – Bericht 2 rapport biedt een genuanceerd beeld van de Nederlandse samenleving. Hoewel er een solide basis van vertrouwen en verbondenheid is, zijn er ook diepgewortelde zorgen over sociale cohesie en politiek vertrouwen. Voor politici en beleidsmakers is dit een oproep tot actie: luister naar de zorgen van burgers, bevorder inclusiviteit en werk aan het herstellen van vertrouwen. Alleen dan kan een samenleving worden opgebouwd waarin iedereen zich thuis voelt.Voor meer informatie en het volledige rapport, bezoek de website van het Sociaal en Cultureel Planbureau: Burgerperspectieven 2025
